Mijn naam is Emma de Wit en sinds december 2019 ben ik als logopedist werkzaam bij Fysio Twenterand.
In 2008 ben ik Nederlandse Taal en Cultuur gaan studeren aan de Rijksuniversiteit Groningen. In 2012 ben ik gestart met de opleiding Logopedie aan de Hanzehogeschool Groningen en daarnaast heb ik tijdens mijn opleiding tot logopedist de pre-master Taalwetenschap gevolgd aan de RUG. Begin 2018 ben ik afgestudeerd en sindsdien werkzaam als logopedist. Ik heb zowel ervaring opgedaan in het werken met kinderen als met volwassenen. Mijn affiniteit ligt bij beide doelgroepen.
Ik vind het belangrijk om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen binnen het vakgebied en volg daarom nascholing en cursussen. Ik heb een nascholing gedaan in de behandeling van afwijkende mondgewoonten (Oromyofunctionele Therapie) en in de behandeling van fonologische articulatiestoornissen (Fonologie: onderzoek en behandeling). Ook ga ik mij nascholen in de behandeltechniek van spraakmotorische problemen (PROMPT) en verdiep ik mij meer in de behandeling van lees- en spellingsproblemen.
Goede communicatieve vaardigheden zijn van belang voor zowel het jonge kind, als voor volwassenen. Logopedisten onderzoeken, begeleiden en behandelen kinderen en volwassenen met diverse stoornissen op het gebied van taal, spraak, stem, gehoor en slikken. Er is samenwerking met de huisarts, specialist of tandarts, maar ook met de fysiotherapeut, psycholoog, orthopedagoog, leerkracht, intern- en ambulant begeleiders op school, et cetera.
Kinderen
Taalontwikkeling is het leren begrijpen en gebruiken van klanken, woorden en zinnen. De taalontwikkeling start al bij de geboorte. Sommige kinderen ontwikkeling zich langzamer of anders in vergelijking met leeftijdsgenoten. Er kunnen problemen ontstaan in de taalproductie (klanken, actieve woordenschat, zinsbouw, gebruik van grammaticale regels, verhaalopbouw) en/of in het taalbegrip (passieve woordenschat en begrijpen van woorden, zinnen en verhalen). Naast mondelinge taalproblemen bestaan ook problemen met de schriftelijke taal. Het gaat hier om kinderen met lees- en/of spellingsproblemen.
Taalontwikkelingsstoornis
Een taalontwikkelingsstoornis (TOS) is een neurobiologische ontwikkelingsstoornis die erfelijk kan zijn. De precieze oorzaak is nog onbekend. Kinderen met TOS hebben moeite met taal. Het kind heeft problemen bij het spreken en/of het begrijpen van taal, lezen en schrijven. Wanneer er al taalproblemen in de familie voorkomen, is de kans op TOS groter. Hoe je een TOS kunt herkennen:
• Het kind spreekt in korte, onlogische zinnen
• Het kind is slecht verstaanbaar
• Het kind is stil en praat weinig
• Het kind kan zich slecht concentreren
• Het kind begrijpt anderen vaak niet
• Het kind lijkt soms niet te luisteren
Volwassenen
Ook bij volwassenen kunnen problemen ontstaan in de taal. Afasie is een taalstoornis, veroorzaakt door bijvoorbeeld een beroerte (CVA), een hersentumor, maar ook een ongeval of andere aandoening. Door afasie zijn er problemen met het spreken, het lezen en het schrijven. De mate en ernst van de problemen met taal verschillen per afasiepatiënt. Sommige patiënten hebben veel moeite met het begrijpen van de taal, andere patiënten ervaren door bijvoorbeeld woordvindingsproblemen moeite met het spreken van de taal. Ook het lezen en schrijven kunnen moeilijkheden geven. De logopedist helpt om het begrijpen, spreken, lezen en schrijven te verbeteren. Ook kunnen er voor de patiënt en zijn omgeving communicatiehulpmiddelen worden ingezet. De logopedist zal dan begeleiding bieden.
Kinderen
Bij de spraakontwikkeling gaat het om het verwerven en leren uitspreken van spraakklanken. We spreken van een spraakstoornis als een kind bepaalde klanken niet goed uitspreekt. Zo’n stoornis ontstaat vaak al op jonge leeftijd. Een kind praat bijvoorbeeld door de neus, het stottert of het kan bepaalde letters niet uitspreken. Een kind zegt bijvoorbeeld een /t/ in plaats van een /k/ (kip=tip, kast=tast) of het spreekt de /l/ vooraan in woorden niet uit. De oorzaak van een spraakstoornis is niet altijd duidelijk. Soms horen kinderen tijdelijk minder of zijn ze slechthorend, waardoor een kind klanken en woorden niet goed hoort en verkeerd opslaat. Als kinderen een gehemeltespleet (schisis) hebben, heeft dat ook gevolgen voor de spraakontwikkeling. De sociaal-emotionele ontwikkeling kan beïnvloed worden door de slechte verstaanbaarheid.
De logopedist kan ondersteunen door het inzetten van articulatietherapie. Er wordt gebruik gemaakt van verschillende articulatiemethoden, afhankelijk van de aard van de stoornis. Wanneer er sprake is van een fonologisch articulatieprobleem, waarbij kinderen de klanken onjuist hebben opgeslagen in de hersenen (een kind zegt bijvoorbeeld een /t/ in plaats van een /k/, wordt de behandeling opgebouwd volgens Hodson & Paden en/of Metaphon. Wanneer er sprake is van een fonetische articulatiestoornis gaat het om een motorisch probleem (het kind kan de /r/ nog niet zeggen) en wordt er fonetische articulatietherapie gegeven. Een behandelmethode als PROMPT kan dan worden ingezet.
Volwassenen
Een spraakstoornis bij volwassenen kan ontstaan als gevolg van een beroerte (CVA), een hersentumor, een ongeval of een spierziekte zoals ALS. Dysartrie is een spraakstoornis die wordt veroorzaakt door de beschadiging van het zenuwstelsel. De communicatie bij mensen met dysartrie is verstoord, omdat ze moeilijk verstaanbaar zijn. Dit kan komen door een onduidelijke uitspraak, een te zachte en/of hese stem en een te eentonig of nasaal spreken. Ook komen er vaak slikproblemen voor (zie verder). Bij een dysartrie door een beroerte is er vaak sprake van een verlamming van (een deel van) een kant van het aangezicht, waardoor de mimiek verandert. De logopedist zal met de cliënt oefenen om de verstaanbaarheid te verbeteren. Ook hierbij kan gebruik worden gemaakt van PROMPT.
Iemand die stemklachten heeft, heeft bijvoorbeeld last van heesheid. De klachten kunnen een functionele of een organische oorzaak hebben.
Bij een functionele oorzaak is er meestal sprake van verkeerd stemgebruik. De klachten ontstaan mogelijk door langdurig overbelasten, het gebruiken van ‘rare’ stemmetjes, veel schreeuwen etc. Er kan heesheid ontstaan, een vermoeid gevoel in de keel, keelpijn en veel neiging tot kuchen en schrapen.
Als organische oorzaak komen het meest knobbeltjes op de stembanden voor. De KNO-arts kan hier uitsluitsel over geven.
In de behandeling wordt door oefening gewerkt aan verbetering van de kwaliteit en het gebruik van de stem. Medicatie of behandeling door de KNO-arts behoren ook tot de mogelijkheden.
Klachten van het gehoor kunnen aan één of beide oren voorkomen vanaf de geboorte, maar kunnen ook op latere leeftijd ontstaan. Een verminderd gehoor kan van tijdelijke aard zijn, bijvoorbeeld door een verkoudheid. Bij kinderen komt het regelmatig voor dat er bij steeds terugkerende verkoudheden gecombineerd met gehoorvermindering buisjes geplaatst worden door de KNO-arts.
Het komt ook voor dat het gehoor langdurig of zelfs blijvend beschadigd is. Bij een verminderd gehoor kan een logopedist begeleiding geven.
Het Audiologisch Centrum heeft alle kennis in huis voor onderzoek op gebied van gehoorproblemen. Om deze reden wordt er samengewerkt met het Audiologisch Centrum.
Afwijkende mondgewoonten zijn gewoonten die negatieve gevolgen hebben voor de gebitsstand, uitspraak en het gehoor. Voorbeelden van afwijkende mondgewoonten zijn onder andere: ademen door de mond, verkeerd slikken, duim-, speen- of vingerzuigen. Deze gewoonten beïnvloeden elkaar en komen samen voor. Vaak hebben de afwijkende mondgewoonten invloed op de spraak: kinderen praten dan bijvoorbeeld met hun tong tegen of tussen de tanden.
Door gebruik te maken van oromyofunctionele therapie (OMFT) kan het verstoorde evenwicht in het functioneren van de spieren in en om de mond hersteld worden. Wij gebruiken deze therapie in onze behandeling.
Kinderen
Soms hebben baby’s moeite met het eten en drinken. Ze kauwen onvoldoende en proppen het eten soms in de mond. Het eten en drinken kan ook met veel knoeien gepaard gaan. Gevolg van deze eet- en drinkmoeite kan zijn dat kinderen veel kwijlen. De (préverbaal) logopedist kan hierbij begeleiden en adviseren.
Volwassenen
Slikstoornissen kunnen ontstaan door veranderingen in de structuren van de mond, de keel en het strottenhoofd. Dysfagie is een slikstoornis. Als gevolg hiervan kunnen er problemen ontstaan in de aansturing van de spieren, waarvan verslikken of moeite met kauwen een gevolg kunnen zijn. Na hersenletsel (bijvoorbeeld door een beroerte, ongeval of tumor) of een aandoening van het zenuwstelsel (bijvoorbeeld MS, Parkinson of ALS) kan de aansturing van spieren problemen geven. Stress en angst kunnen ook leiden tot problemen met het eten en drinken. De logopedische therapie richt zich op het verminderen van het risico op verslikken of het geven van adviezen aan cliënt en omgeving.
Direct naar de logopedist
Sinds 1 augustus 2011 is het mogelijk om zonder verwijsbrief van een arts naar een logopedist te gaan. Logopedie is direct toegankelijk.
Afspreken zonder verwijsbrief
U kunt zelf een afspraak maken met een logopedist. Een verwijsbrief van uw arts is niet meer nodig. Het ministerie van Volksgezondheid heeft besloten om de toegang tot logopedie gemakkelijk te maken. Dit besluit heet Directe Toegankelijkheid Logopedie (DTL). Niet alle zorgverzekeraars vergoeden DTL, raadpleeg daarom uw polisvoorwaarden.
Wilt u liever eerst met uw huisarts overleggen? Dat kan. U kunt uw huisarts dan alsnog om een verwijsbrief vragen.
Wat gebeurt er tijdens de eerste afspraak?
Tijdens de eerste afspraak vindt er een DTL-screening plaats. Dit is een kort vooronderzoek om te kijken of u bij de logopedist op de juiste plek bent; er wordt nagegaan of uw klacht al dan niet een logopedisch probleem is. Het hangt vervolgens van verschillende factoren af of de behandeling wordt opgestart. Mogelijk heeft u andere klachten of ziektebeelden die van invloed kunnen zijn op logopedie. Indien er twijfels zijn, geeft de logopedist u het advies om eerst naar de huisarts te gaan.
De huisarts ontvangt de uitslag van de DTL-screening, behalve wanneer u aangeeft dit niet te willen.
Klik voor meer informatie over logopedie
Klik voor meer informatie over TOS
Klik voor meer informatie over lees- en spellingsproblemen
Klik voor meer informatie over afasie en dysartrie
Klik voor meer informatie over Oromyofunctionele Therapie
Klik voor meer informatie over stem
Klik voor meer informatie over gehoor